Nëse je në kërkim të një vendi që përmbledh historinë e lashtë, arkitekturën e mrekullueshme dhe natyrën e paprekur në jug të Shqipërisë, atëherë Ura e Bratajt është vendi i duhur për ty. E njohur ndryshe si Ura e Bratit, kjo urë guri ndodhet në zemër të Luginës së Shushicës, rreth 48 km në lindje të qytetit të Vlorës. E ndërtuar shekuj më parë dhe ende funksionale, ajo është destinacioni ideal për ata që kërkojnë përvoja autentike larg rrugëve të zakonshme turistike.
Një udhëtim nëpër histori
Ura e Bratajt besohet se është ndërtuar në shekullin XVI, gjatë periudhës së vonë osmane. Ajo ka shërbyer si pikëkalimi kryesore mbi lumin Shushicë, pjesë e rrugës së dikurshme karvanore që lidhte fshatrat malorë me bregdetin. Për shekuj të tërë, tregtarë, udhëtarë dhe formacione ushtarake kanë kaluar nëpër të, duke e bërë një nyje të rëndësishme komunikimi dhe tregtie.
Që nga viti 1948, ura është shpallur Monument Kulture dhe mbrohet nga shteti shqiptar. Silueta e saj karakteristike është bërë pjesë edhe e disa filmave historikë shqiptarë si “Nëntori i Dytë” dhe “Udha e Shkronjave”, duke e kthyer në simbol edhe përmes artit.
Mrekulli arkitekturore
Ura e Bratajt është një shembull i shkëlqyer i ndërtimit osman të urave me gur, shpesh përshkruar edhe si me “stil venecian” për elegancën e harqeve të saj. Struktura përbëhet nga tre harqe kryesore – një hark i madh në qendër dhe dy më të vegjël anësorë që shërbejnë si dritare shkarkimi gjatë përmbytjeve.
E ndërtuar plotësisht nga gurë gëlqeror dhe gurë lumi, ura është jashtëzakonisht e qëndrueshme. Pjesa sipër është e shtruar me kalldrëm tradicional dhe harku i dyfishtë krijon një nervaturë dekorative që i jep hijeshi. Edhe pas mbi pesë shekujsh, ajo vazhdon të qëndrojë e fortë mbi rrjedhën e Shushicës.
Si të shkoni te Ura e Bratajt
Vendndodhja: pranë fshatit Brataj, në Bashkinë e Selenicës, Qarku Vlorë. Falë rrugës së re të ndërtuar përgjatë lumit, “Rruga e Lumit të Vlorës”, tani mund të shkosh atje shumë më lehtë:
- Nga Vlora: Rreth 35–40 minuta me makinë, duke ndjekur rrugën e Shushicës deri në Brataj, dhe më pas një rrugicë të vogël deri në bregun e lumit ku ndodhet ura.
- Me guidë: Agjenci lokale ofrojnë ture njëditore që përfshijnë aventura off-road dhe ndalesa në urë.
Këshillë: Merr ujë, ushqime të lehta dhe në verë – rroba banje! Pranë urës ndodhen pellgje natyrore ku mund të freskoheni.
Legjenda dhe tradita popullore
Sipas legjendës lokale, ura nuk qëndronte dot në këmbë derisa ndërtuesit flijuan hijen e njeriut të parë që kaloi aty. Kjo hije u “muros” në themelet e urës që ajo të mos shembej më – një motiv i përhapur në folklorin ballkanik, që i jep urës një “shpirt” të pavdekshëm.
Sipas gojëdhënës, vendimi u mor kur puna e përditshme shembej natën nga rrjedha e fuqishme e ujit. Kështu lindi flijimi, i përshkruar në këto vargje të vjetra popullore:
“Ustallarët janë në punë, bëhet ura përmbi lumë.
Që të rrojë sa më shumë, duhet bërë kurban një burrë.
As kafshë, as nuse – kurban veç një burrë urën e mban.
Do ia lëmë fatit në dorë: kush i pari themelet do të shkojë…”
Thuhet se që prej atij momenti, ura nuk është shembur më kurrë. Legjenda i jep vendit një përmasë mistike që i bën gurët e saj të flasin me kalimtarët.
Kur të vizitoni
Çdo stinë e vitit ofron përvoja unike:
- Pranverë (Mars–Maj): Lugina gjelbëron dhe mbushet me lule të egra – ideale për foto dhe ecje.
- Verë (Qershor–Gusht): Mund të laheni në ujërat e Shushicës, të bëni piknik nën urë ose të eksploroni shtigje për hiking.
- Vjeshtë (Shtator–Nëntor): Ngjyra vjeshte dhe qetësi – periudha më e bukur për fotografi.
- Dimër (Dhjetor–Shkurt): Ura merr pamje dramatike nën reshje dhe mjegull. Ideale për vizitorë të guximshëm.
Ura e Bratajt është shumë më tepër se një urë mbi një lumë – është një lidhje me të kaluarën shqiptare, një mrekulli inxhinierike dhe një hyrje drejt peizazheve të paprekura të jugut të Shqipërisë. Nëse të pëlqen historia, natyra ose thjesht dëshiron të zbulosh vende të fshehura, kjo urë duhet të jetë në itinerarin tënd.
Merr kamerën, kuriozitetin dhe dëshirën për të zbuluar më shumë – Ura e Bratajt të pret për ta treguar historinë e saj.
Nëse po planifikoni një udhëtim më të gjatë në jug të Shqipërisë, mos humbisni edhe perlat bregdetare të zonës. Shihni guidën tonë: Plazhet më të mira në Vlorë: Udhëzuesi i plotë për pushime perfekte në bregdet për të kombinuar vizitën në Urën e Bratajt me relaksin në bregdetin e Vlorës.
