Në brigjet magjike të Liqenit të Ohrit, në fshatin juglindor shqiptar Lin , ndodhet një thesar historik që tashmë është konfirmuar si vendbanimi më i vjetër i njohur në të gjithë Europën.
Më 30 qershor 2025, Universiteti i Bernës, në bashkëpunim me Institutin e Arkeologjisë së Shqipërisë dhe një ekip ekspertësh zviceranë e gjermanë, publikuan rezultatet përfundimtare të një projekti katërvjeçar kërkimesh nënujore. Zbulimet e tyre konfirmojnë se fshati mbi shtylla i Lin-it daton rreth 6600 p.e.s. , afërsisht 8,600 vite më parë.
🏛️ Fshati Lin shpallet “Ansambël Arkitektonik Urban” nga UNESCO
Në tetor 2025, fshati Lin në brigjet e Liqenit të Ohrit u shpall zyrtarisht nga UNESCO si “Ansambël Arkitektonik Urban”, duke u bërë pjesë e Trashëgimisë Botërore Natyrore dhe Kulturore të Rajonit të Ohrit.
Ky vlerësim i ri nderon jo vetëm vendbanimin prehistorik mbi ujë, tashmë më i vjetri në Europë, por edhe strukturën tradicionale urbane, rrugicat me kalldrëm dhe arkitekturën karakteristike vendase që ndërthuren në mënyrë të përsosur me natyrën përreth.
UNESCO e vlerëson Linin për:
- ndërthurjen e jashtëzakonshme të trashëgimisë natyrore dhe kulturore,
- ruajtjen e arkitekturës dhe planifikimit tradicional,
- përdorimin e materialeve lokale të përshtatura me klimën,
- dhe harmoninë midis jetës njerëzore dhe mjedisit natyror të liqenit.
Sot, Lin qëndron si një mrekulli arkeologjike dhe një peizazh i gjallë kulturor, që përfaqëson lidhjen e përjetshme mes natyrës, arkitekturës dhe qytetërimit njerëzor në Shqipëri.
Çfarë u zbulua në Lin?
Përmes gërmimeve nënujore, ekipi shqiptaro-zviceran-gjerman zbuloi një nga vendbanimet prehistorike më mbresëlënëse të regjistruara ndonjëherë:
- Mijëra shtylla druri të ruajtura në gjendje të shkëlqyer, që dikur mbanin shtëpitë mbi ujë.
- Vegla guri dhe qeramika të hershme me motive dekorative tipike të Ballkanit të lashtë.
- Shtresa të trasha me qeramika të stampuara, ndër më të hershmet në rajon.
- Kanale nëntokësore të organizuara, që dëshmojnë për planifikim të hershëm urban.
- Trarë pishe, të cilët besohet se ishin pjesë e çative ose mureve.
- Të dhëna dendrokronologjike që lidhin mostrat e drurit midis brigjeve shqiptare dhe maqedonase të liqenit.
Ekspertët konfirmojnë se ky vendbanim është më i hershëm se edhe ato më të famshmet në Alpet Zvicerane, duke treguar teknologji të përparuara ndërtimi dhe bujqësie për kohën e tij.
Një udhëtim në të kaluarën prehistorike
Ky zbulim revolucionar ndryshon mënyrën se si e kuptojmë origjinën e qytetërimit në Europë. Lin tashmë njihet si një pikë referimi arkeologjike e rëndësishme, që vendos Shqipërinë në zemër të historisë europiane.
📍 Çfarë të vizitoni në Lin, Pogradec
Lini është shumë më tepër se një mrekulli arkeologjike — është një vend i qetë liqenor, ku historia takon natyrën dhe mikpritjen shqiptare:
- Eksploro vendbanimin më të vjetër të njohur në Europë, tashmë të hapur për vizitorët.
- Vizito mozaikun e lashtë të Lin-it, një relike bizantine me art të hershëm kristian.
- Shijo pamjet panoramike të Liqenit të Ohrit përgjatë shtigjeve të qeta natyrore.
- Përjeto jetën tradicionale dhe gatimet vendase në këtë fshat të qetë bregliqenor.
🌍 Për Studiues, Eksplorues dhe Dashamirës të Natyrës
Sot, Lin qëndron si një pikë referimi e qytetërimit prehistorik europian, që fton studiues, arkeologë dhe udhëtarë të zbulojnë sekretet e tij dhe të imagjinojnë jetën 8,000 vite më parë.
📌 Vizito Linin dhe zbulo rrënjët më të thella të qytetërimit europian, aty ku kultura, natyra dhe arkeologjia bashkohen në një destinacion të paharrueshëm shqiptar.
📖 Për më shumë zbulime të jashtëzakonshme në Shqipëri, përfshirë liqenin termal nën tokësor më të madh në botë, lexoni gjithashtu:
👉 Liqeni Neuron – Një mrekulli gjeologjike në zemër të Shqipërisë
👉 Udhëzuesi i Udhëtimit në Nivicë – Dy Ditë në Zemrën e Egër të Shqipërisë
