Në jug të Shqipërisë, mes brigjeve të kristalta të Vjosës dhe hijes së maleve krenare, qëndron Përmeti një qytet i vogël por i pasur me natyrë, histori dhe shpirt mikpritës. I njohur ndryshe si “qyteti i trëndafilave”, Përmeti i ofron vizitorëve një përvojë të rrallë, qetësinë e një qyteti të pastër dhe të gjelbër, shijen autentike të glikove të famshme dhe një koleksion mbresëlënës të monumenteve natyrore e kulturore. Që nga legjendat që ngjiten në majë të “Gurit të Qytetit” e deri te tingujt polifonikë që jehonin nga festat popullore, Përmeti është një destinacion që nuk e zbulon veten me ngut por të magjeps në çdo hap. Ky udhëzues do t’ju prezantojë me atraksionet më të bukura dhe autentike që ky qytet ka për të ofruar, një përzierje perfekte mes natyrës së egër dhe kulturës së trashëguar brez pas brezi.
Guri i Qytetit – Simboli i Përmetit me legjendë dhe pamje mbresëlënëse
I ngulur në zemër të qytetit si një rojtar i heshtur, Guri i Qytetit është një shkëmb gjigant rreth 25 metra i lartë, që jo vetëm formon një siluetë të veçantë mbi qendrën urbane, por edhe përfaqëson shpirtin rezistent të Përmetit. Ky formacion gëlqeror i rrallë, i shpallur Monument Natyror dhe Kulturor i kategorisë së parë, është i lidhur me një legjendë lokale që flet për vajzën e kryezotit Premt, e cila u hodh nga shkëmbi për të mos iu dorëzuar pushtuesve osmanë, një histori që besohet se i dha edhe emrin qytetit.
Sot, një shteg metalik i siguruar lejon vizitorët të ngjiten deri në majë, nga ku hapet një pamje panoramike mahnitëse e qytetit dhe e luginës së Vjosës. Guri është një pikë ikonike për foto, një vend ku legjenda, natyra dhe adrenalina takohen. Për këdo që viziton Përmetin, ngjitja në këtë simbol të qytetit është një eksperiencë që s’duhet humbur.
Llixhat e Bënjës dhe Kanioni i Langaricës – Spa natyrale dhe aventurë në një vend
Vetëm 13 km larg qytetit, në një mrekulli natyrore që i sfidon kartolinat, ndodhen Llixhat e Bënjës burime termale me përmbajtje sulfurore që burojnë nga thellësitë shkëmbore të malit dhe krijojnë pishina natyrore ku vizitorët mund të relaksohen gjatë gjithë vitit. Me temperatura që variojnë nga 26 në 32°C, këto llixha janë të famshme për vetitë kurative, veçanërisht për sëmundjet reumatizmale dhe të lëkurës.
Rruga për tek llixhat kalon përmes kanionit të Langaricës, një formacion gjeologjik spektakolar me shkëmbinj të lartë dhe ujëra të kthjellëta. Sipër kanionit ngrihet Ura e Katiut, një urë guri osmane e shekullit XVIII, që i shton vendit një prekje historike dhe fotogjenike. Të notosh nën këtë urë në pishinat natyrore të ngrohta, ndërsa përreth dëgjon tingujt e natyrës dhe sheh gjelbërimin e thepisur, është një përvojë që nuk harrohet lehtë. Zona është perfekte edhe për ecje, kamping dhe fotografi një vend ku relaksi takon aventurën.
Kishat dhe Teqetë – Monumente shpirtërore që ruajnë shekuj historie
Përmeti dhe rrethinat e tij janë një thesar i pasur i trashëgimisë shpirtërore shqiptare, ku kishat ortodokse dhe teqetë bektashiane bashkëjetojnë në harmoni, duke pasqyruar historinë dhe tolerancën fetare të zonës. Brenda qytetit, ndodhet Kisha e Shën e Premtes, e ndërtuar më 1776 me një strukturë bazilikale dhe një ikonostas të mrekullueshëm të gdhendur nga mjeshtri Dhimitër mjeshtri shqiptar nga Konica. Afresket janë vepër e Terpo Zografit, një prej piktorëve më të njohur të asaj kohe.
Po aty gjendet edhe Kisha e Shën Kollit (1757), me kambanore dhe oborr të rrethuar nga qiparisa, e cila ruan një atmosferë të qetë dhe të shenjtë. Pak më larg, në fshatin Leusë, qëndron Kisha e Shën Mërisë, një monument i rrallë kulturor i shek. XVIII me kupola elegante, dritare të ngushta dhe piktura murale të vitit 1812. Ikonostasi i saj prej druri arre është ndër më të bukurit në Shqipëri dhe një dëshmi e artit të gdhendjes tradicionale.
Përtej ortodoksisë, Përmeti ruan edhe qendra të rëndësishme të kulturës bektashiane si Teqeja e Frashërit (1781), e ndërlidhur ngushtë me historinë kombëtare, dhe Teqeja e Baba Aliut në Alipostivan, që mblodhi besimtarë nga e gjithë Shqipëria për qindra vjet. Këto objekte të kultit nuk janë vetëm vend adhurimi, por edhe vende ku historia, arkitektura dhe kultura ndërthuren në mënyrë harmonike. Vizita në këto vende sjell një përvojë shpirtërore dhe kulturore të thellë, një udhëtim përtej peizazheve, drejt thelbit të identitetit të kësaj zone.
Trashëgimia historike dhe muzetë – Kujtesa e gjallë e një kombi
Përmeti është një qytet me rrënjë të thella historike, ku secila rrugicë, ndërtesë apo monument mbart kujtime të rëndësishme kombëtare. Një ndër to është Godina e Kongresit të Përmetit, ku më 24 maj 1944 u mblodh Kongresi Antifashist Nacionalçlirimtar dhe u shpall qeveria e përkohshme e Shqipërisë. Ky moment historik i rëndësishëm e bëri Përmetin qytetin e parë të çliruar nga pushtimi nazist. Godina, e rikonstruktuar në vitin 2017, funksionon sot si muze dhe dëshmi e gjallë e rolit të qytetit në Luftën e Dytë Botërore.
Në fshatin e famshëm të Frashërit, ndodhet një tjetër vend historik me peshë të jashtëzakonshme Shtëpia e Vëllezërve Frashëri. Kjo ndërtesë, ku lindën dhe u rritën figurat emblematike të Rilindjes Kombëtare: Naimi, Samiu dhe Abdyl Frashëri, është shpallur Monument Kulture dhe tërheq çdo vit vizitorë që duan të njohin nga afër themelet e identitetit dhe letërsisë shqiptare. Shtëpia-muze ruan mobiliet, dokumente dhe atmosferën e kohës kur ideali i pavarësisë së Shqipërisë filloi të marrë formë.
Vizita në këto monumente nuk është thjesht një ndalesë turistike është një udhëtim i vërtetë në kujtesën e një kombi.
Tradita, festivalet dhe mikpritja përmetare – Zemra kulturore e jugut
Përmeti nuk është vetëm një qytet i natyrës dhe historisë ai është edhe një vatër e gjallë e kulturës popullore dhe e mikpritjes së rrallë shqiptare. Muzika popullore përmetare, me tingujt karakteristikë të sazeve dhe iso-polifonisë labe, është një pasuri kulturore që gjallëron çdo festë tradicionale. Pikërisht për këtë arsye, qyteti është bërë nikoqir i Festivalit Folklorik Ndërkombëtar “Përmeti Multikulturor”, ku grupe nga Shqipëria dhe vendet fqinje sjellin tingujt dhe vallet e tyre në një atmosferë që mbush rrugët me ngjyra dhe gjallëri.
Një tjetër risi e dashur është Festivali “Nona”, që i kushtohet gjysheve shqiptare dhe traditave të tyre të ruajtura me kujdes ndër breza. Gjatë këtij festivali veror, vizitorët kanë mundësinë të shijojnë recetat autentike të përgatitura nga vetë gjyshet, të marrin pjesë në punëtori artizanale dhe të përjetojnë kulturën në formën e saj më të dashur dhe të sinqertë.
Mikpritja përmetare është një tjetër atraksion në vetvete. Çdo vizitor mirëpritet me një lugë gliko, ëmbëlsira me fruta të konservuara dhe një gotë raki shtëpie. Nga bahçet me trëndafila, te bisedat miqësore në shëtitoret buzë Vjosës, çdo detaj i vogël në Përmet krijon një ndjenjë familjariteti që nuk të lë të largohesh lehtë. Përmeti është një vend ku kultura nuk është thjesht për t’u parë, por për t’u ndjerë.
Si të përjetoni Përmetin sipas stilit tuaj të udhëtimit
Qoftë nëse jeni aventurier natyre, pasionant i historisë apo thjesht kërkoni qetësi shpirtërore dhe ushqim të mirë, Përmeti ka diçka për ju. Më poshtë është një tabelë krahasuese që ju ndihmon të planifikoni përvojën tuaj sipas interesave personale:
| Profili i Vizitorit | Rekomandime Atraksionesh | Aktivitete të Sugjeruara |
|---|---|---|
| Dashamirës i natyrës | Parku “Bredhi i Hotovës”, Kanioni i Langaricës, Lumi Vjosa | Ecje, rafting, kamping, fotografi panoramike |
| Kërkues i relaksit dhe wellness | Llixhat e Bënjës, Ura e Katiut | Banjë termale, shëtitje në natyrë |
| Adhurues i historisë | Godina e Kongresit, Shtëpia e Frashërllinjve, Pazari i vjetër | Vizitë në muze, eksplorim i lagjeve historike |
| Turist kulturor dhe shpirtëror | Kishat e Leusës, Shën Premtes, Shën Kollit, Teqeja e Frashërit, Baba Aliut | Pelegrinazh, fotografi arkitekturore, reflektim kulturor |
| Eksplorues kulinarie dhe festivalesh | Festivalet “Nona” dhe “Përmeti Multikulturor”, Glikotë, Raki, Kuzhina tradicionale | Degustim, pjesëmarrje në evente, blerje artizanale |
Ndaje Përmetin – Frymëzo udhëtimin e dikujt tjetër
Nëse ky artikull ju frymëzoi për të vizituar Përmetin apo ju solli kujtime të bukura nga një udhëtim i mëparshëm, ndajeni me miqtë tuaj. Ndoshta dikush po kërkon pikërisht një vend si ky me bukuri natyrore, histori frymëzuese dhe njerëz që të bëjnë të ndihesh si në shtëpi. Përmeti nuk është një qytet për ta kaluar shpejt, por një vend për ta përjetuar me zemër. Kush e di? Ndoshta udhëtimi juaj i radhës nis pikërisht nga një klikim.
Për më shumë sugjerime praktike, ide udhëtimi dhe informacione të detajuara për këtë qytet të mahnitshëm, lexoni edhe artikullin tonë:
👉 Vizitoni Përmetin në Shqipëri – 2025
